Pieter van Os was onlangs te gast in de podcast van De BouwKlup om uit te leggen hoe CIRCO dagelijks bijdraagt aan de overheidsdoelstelling om in 2050 volledig circulair te zijn. Dit betekent dat ook de bouwsector op een andere manier zal moeten gaan werken én denken. Een enorme opgave.
In de aflevering vertelt Pieter hoe deelnemende bedrijven met een CIRCO Track de business potentie van circulaire innovatie ontdekken én hoe zij de opgedane kennis vervolgens kunnen implementeren in hun eigen productieproces.
Nu geen tijd om de podcastaflevering te beluisteren? We hebben de belangrijkste inzichten uit de aflevering al voor je op een rij gezet.
Een design methode voor bedrijven
Met een circulair ontwerp programma activeert CIRCO bedrijven en creatieve professionals om concreet aan de slag te gaan met circulair ondernemen. We hebben daarvoor een -inmiddels bewezen- methode ontwikkeld waarmee bedrijven in alle sectoren waar producten gemaakt worden, een eerste stap naar circulariteit kunnen zetten. Er zijn steeds meer bedrijven die horen over circulariteit en geïnteresseerd zijn. In een driedaagse workshop helpt CIRCO bedrijven om een circulaire propositie te ontwikkelen met een bijbehorend businessmodel. Tijdens de workshop maak je samen een roadmap voor de implementatie. Oftewel; hoe ga je van de huidige lineaire manier van werken naar de gewenste circulaire methode.
“Wij hopen dat bedrijven die meedoen aan een Track aan het eind gemotiveerd zijn om te gaan investeren en zien dat het relevant is voor hun bedrijf om circulair te gaan ondernemen. Alleen dan kun je de implementatie van circulair ontwerp daadwerkelijk voor elkaar gaan krijgen.”
De grote uitdagingen
Er zijn ongeveer 40.000 maakbedrijven in Nederland met meer dan vijftien werknemers in dienst. Als je een transitie aan de gang wil krijgen, dan moet je ongeveer 10% daarvan in beweging krijgen. Dat betekent dat CIRCO 4.000 bedrijven wil activeren met een Track. Op dit moment heeft CIRCO in Nederland ongeveer 1.500 bedrijven begeleid. Dit is een mooi aantal, maar nog lang niet genoeg.
De uitdaging ligt in het activeren van bedrijven en ze daadwerkelijk te laten beginnen. Er zijn heel veel punten op de managementagenda van bedrijven die een hogere prioriteit hebben. Circulariteit wordt bovendien nog vaak als een abstract begrip gezien. Er wordt gedacht dat circulariteit enkel te maken heeft met het redden van de planeet en mensen zien nog niet altijd dat het ook te maken heeft met het versterken van je eigen onderneming. Het motiveren van bedrijven om met circulair design aan de slag te gaan blijft dus nog een grote uitdaging.
De regionale aanpak
Om bedrijven te activeren heeft CIRCO 9 regionale Hubs in Nederland. Dat zijn innovatieclusters in de regio die dicht bij de bedrijven staan en ook al een relatie met ze hebben opgebouwd. Als je vanuit deze relatie het gesprek over circulair ontwerpen aangaat, zullen ze er al veel meer voor open staan. De Hubs worden vertegenwoordigd door bedrijven die al een grote stap hebben gezet op het gebied van circulariteit. Zij kunnen hun ervaringen delen, vertellen welke stappen ze al hebben ondernomen en welke winst ze daaruit hebben gehaald.
“Wat wij zien is dat de meeste bedrijven juist niet met circulair ontwerpen beginnen vanuit de motivatie dat ze de planeet willen redden. Ze willen voornamelijk hun lange termijn concurrentievermogen versterken. De vraag is dus: Hoe kunnen bedrijven hun positie in de markt versterken door circulair te ontwerpen? Dat is waar de CIRCO methode om draait. Het mes snijdt aan twee kanten: het versterkt je onderneming en tegelijkertijd ben je efficiënt met materialen en grondstoffen bezig en werk je dus aan je milieu-impact.”
De bouwsector in Nederland in 2023
CIRCO heeft niet alleen in Nederland Hubs, maar ook 7 in Europa en 7 in de rest van de wereld. Nederland wil graag gidsland zijn en dus zijn we ook in het buitenland actief. Om dit zo effectief mogelijk te doen, trainen wij Hubs in andere landen. Zij kunnen de methodologie vervolgens in de lokale context overbrengen aan bedrijven binnen die regio. Op een aantal gebieden, waaronder de bouw, is Nederland al heel ver en zijn we ten opzichte van het buitenland zeker vooruitstrevend.
Maar er is ook een andere kant. Als we beredeneren dat dat we in 2050 geen nieuwe materialen meer mogen toevoegen aan onze economie, dan zijn we nog maar net begonnen. Met de 1.500 Nederlandse bedrijven die een CIRCO Track hebben gevolgd bijvoorbeeld, is dat nog maar een heel klein deel van de populatie.
Korte termijn versus lange termijn denken
Doordat we bij CIRCO bedrijven door een circulaire bril naar hun onderneming laten kijken, beseffen ze dat er nu best een aantal dingen zijn die niet op een slimme manier worden aangepakt. Je kan bijvoorbeeld een heel groot en meeslepend concept neer gaan zetten of gewoon met een kleine stap beginnen. Dat is korte termijn versus lange termijn. “Wij hopen dat bedrijven na het volgen van een Track een mooie circulaire stip aan de horizon hebben gezet. Die stip kan een ambitie zijn, die wellicht in de realiteit nog best wel ver weg is. De uitdaging is echter wel dat ze morgen beginnen met de eerste stap zetten. Want als je die eerste stap gaat zetten, dan gaan er dingen gebeuren en komt er een proces in beweging”, geeft Pieter aan.
De circulaire transitie vergt lef en moed
Met de gebaande paden volgen, gaan we er niet komen. Niet alles is van tevoren te plannen. Af en toe moet je buiten de lijntjes durven te gaan. Dat is wat ontwerpdenkers graag doen. Maar je moet wel de moed hebben om ook daadwerkelijk tot actie over te gaan.
Het gevolg van actie is dat er tijdens de implementatie allerlei dingen naar boven zullen komen. Dingen die je als bedrijf van tevoren niet had verwacht. Voor een deel zijn dat dingen die de transitie misschien wel moeilijker maken. Maar het andere deel zorgt ook voor innovatieve businesskansen. Dat is de beloning die je krijgt voor het tonen van moed.
Nieuwsgierig geworden naar de gehele podcastaflevering? Je kunt hem hier beluisteren.
Ben je na het lezen van dit artikel enthousiast geworden over de CIRCO aanpak? Volg dan een Track en ga zelf ook aan de slag met circulair ondernemen. In de agenda vind je het huidige aanbod aan Tracks en Classes (specifiek voor ontwerpers).
Discussieer mee