Belangrijke stap voor Right-to-Repair in Europa

Wat is de kern van het voorstel?

Voor consumenten moet het gemakkelijker en goedkoper worden om defecte producten te repareren, ook wanneer de wettelijke garantieperiode al is verstreken. Door:

• de beschikbaarheid en voorwaarden van reparaties transparanter te maken;
• het gemakkelijker te maken om reparatiediensten met elkaar te vergelijken;
• producenten die bepaalde producten tegen betaling repareren, buiten de wettelijke garantie om en ongeacht de reden van het defect. 

Waarom is het belangrijk?

Er zijn tenminste 4 redenen waarom het belangrijk is dat het recht op reparatie versterkt wordt:

1. Het repareren van producten gaat verspilling tegen en biedt aanzienlijke milieuvoordelen. Minder gebruik van grondstoffen, lagere CO2-uitstoot en minder energieverbruik. 
2. Consumenten wíllen ook graag repareren: uit een Eurobarometer Enquête (2020) blijkt dat 77% de voorkeur geeft aan het repareren van goederen boven het kopen van nieuwe, maar hoge kosten of gebrek aan service dwingen velen tot vervanging.
3. De veroudering van producten: sommige producten worden ontworpen om na een bepaalde tijd of gebruiksduur kapot te gaan.. In sommige gevallen worden onderdelen ook zo ontworpen dat ze niet verwijderd of vervangen kunnen worden.
4. Ondanks dat elektronica de snelst groeiende afvalbron in de EU is, blijft de recycling hiervan nog achter.

Wat is de volgende stap? 

Dat vroegen we aan Arthur ten Wolde, expert op het gebied van Europese regelgeving. “Het Europees Parlement en de Raad hebben inmiddels elk hun onderhandelingsposities aangenomen. De triloogonderhandelingen zijn daarmee gestart. Beide instellingen pleiten voor wijzigingen ten opzichte van het voorstel van de Commissie. Hoewel de onderhandelingen vermoedelijk ingewikkeld worden, lijken de partijen vastberaden om begin 2024 een akkoord te bereiken.”

Wat betekent dit voor bedrijven en ontwerpers?  

Ongeacht de uiteindelijke versie van Right-to-Repair en de wijze waarop het wordt omgezet in nationaal recht, is de invloed op bedrijven en ontwerpers aanzienlijk. Het zal nieuwe verplichtingen opleggen aan bedrijven die betrokken zijn bij het ontwerp, de productie, verkoop of reparatie van goederen. 

Gelukkig kunnen bedrijven zich hierop voorbereiden, door als eerste de ontwerpstrategie achter een product tegen het licht te houden. Om uiteindelijk ook een business case te maken van een nieuw of aangepast product is ook een circulair businessmodel nodig. Door deze twee te combineren is een bedrijf niet alleen klaar voor nieuwe regelgeving, het bouwt ook aan de toekomstbestendigheid.  

Neem als voorbeeld een stoel. Door een relatief kleine aanpassing aan het ontwerp kun je zorgen dat het gemakkelijker is om deze uit elkaar te halen. Zo kun je de stoel repareren en opnieuw verkopen. Met een webshop voor nieuwe onderdelen en een upgrade service kan er bovendien direct een business model aan gekoppeld worden. 

Aan de slag: ontwerpen met oog voor demontage

Eén van de middelen die een belangrijke bijdrage levert aan veel circulaire ontwerpstrategieën is Design for Disassembly. Oftewel: het ontwerpen van producten met oog voor demontage. Een product dat gemakkelijk te demonteren is, is ook makkelijker te repareren, aan te passen of op te waarderen. En uiteindelijk kunnen de onderdelen of grondstoffen makkelijker worden teruggewonnen.

Wil je al concreet aan de slag gaan met ontwerpen met oog voor demontage? Dan hebben we een aantal tips voor je.

• Haal zelf eens een product uit elkaar. De Hotspot Mapping en The Disassembly Map tools van TU Delft zijn hierbij handig om zo stap voor stap in kaart te brengen hoe je dit doet.
• Denk goed na over het doel: wat wil je ermee bereiken? Demontage is namelijk een middel en geen doel op zich.
• Een circulaire ontwerpstrategie is niet genoeg; denk na over een passend business model.
• Houd rekening met andere ontwerpvereisten, zoals lange levensduur, duurzaamheid of veiligheid.
• Ook een kleine stap is een verbetering. Kijk naar wat makkelijk te realiseren is en ga dan stap voor stap verder.
• Volg de online cursus Circular Product Design Assessment van de TU Delft.

Wil je eerst nog meer verdieping? Vorig jaar organiseerden TU Delft, Philips Engineering Solutions en CIRCO een Expert Café over dit onderwerp. Zij deelden in deze online sessie hun ervaringen uit theorie en praktijk om het “gemak van demontage” te beoordelen. De opname van het Expert Café, de bijbehorende presentaties en alle genoemde tools zijn via deze link te bekijken.