Uitdaging Circulair viaduct
Viaducten hebben over het algemeen een technische levensduur van 100 jaar. Maar ze blijken vaak om functionele redenen al eerder gesloopt te worden. Omdat de onderdelen meestal niet herbruikbaar zijn, blijft er na de sloop veel afval over. Rijkswaterstaat, Van Hattum en Blankevoort en Consolis Spanbeton gingen daarom aan de slag met de bouw van een circulair viaduct. Het viaduct staat op een werkterrein tussen Kampen en Dronten, ingericht voor de bouw van de Reevesluis.
Circulaire ontwerpstrategie
Het circulair viaduct heeft een overspanning van 20 meter lang en is 7,5 meter breed. De onderbouw is gemaakt van traditioneel damwanden. Deze zijn eruit te trekken om ze vervolgens opnieuw in te zetten. De bovenbouw bestaat uit 40 losse prefab betonblokken met gaten waar voorspankabels doorheen lopen. Het beton vangt de drukkrachten op en de elementen worden met elkaar verbonden door de stalen kabels op spanning te brengen. Het viaduct zit dus eigenlijk als LEGO blokjes in elkaar en is modulair ontworpen. Zowel de betonblokken als de voorspankabels kunnen meerdere keren in en uit elkaar gehaald worden en op een andere plek opnieuw gebruikt worden. De bouwstenen kunnen ook voor viaducten van verschillende afmetingen worden ingezet, zodat de viaducten aanpasbaar zijn in lengte en breedte.
> Circulaire ontwerpstrategie: Duurzaamheid, Onderhoud & Reparatie, Opwaardeerbaarheid, Demontage & Reassemblage
Circulair businessmodel
Het viaduct is ongeveer anderhalf tot twee keer zo duur als een ‘standaard’ viaduct. Maar de blokken zijn ontworpen voor een levensduur van 200 jaar, zodat ze vaker ingezet kunnen worden dan reguliere viaducten. Op de korte termijn is het viaduct dus niet goedkoper. Maar op de lange termijn bespaart deze manier van bouwen veel kosten door het waardebehoud en minder grondstofgebruik. Dit prototype (ontwerpen, bouwen, demontage, monitoring) kostte circa 1,8 miljoen euro. Een zesde van de financiering kwam van de betrokken marktpartijen. Rijkswaterstaat financierde het resterende deel.
> Circulair businessmodel: Toegangsmodel, Tussenbater recovery, 2e hands markt
Resultaat & vervolg Circulair viaduct
Kenmerkend voor het project is een nieuwe gelijkwaardige samenwerkingsvorm. Normaalgesproken is Rijkswaterstaat in de rol van opdrachtgever en de bouwers in die van opdrachtnemer. Nu werkte Rijkswaterstaat bij het circulaire viaduct vanaf het begin intensief samen met de bouwers als ‘launching customer’. Om de huidige beschikbare kennis van opdrachtgevers, infrabedrijven en kennisinstellingen bij elkaar te brengen is ook een leeromgeving ontstaan vanuit dit project. Het viaduct is in 2019 op locatie getest, waarbij gemonitord is hoe het viaduct zich gedraagt. Daarna is het teruggehaald naar Consolis Spanbeton, klaar voor een nieuwe bestemming.