Circulaire impact maken met de CIRCO Teacher Class

Principes van circulair ontwerp

Tijdens de ééndaagse workshop leer je als docent de ins en outs van circulair ontwerp. Wat zijn bijvoorbeeld de principes van de circulaire economie en hoe neem je je studenten hierin mee? Hoe herken je waardevernietiging in de keten? Hoe werk je toe naar waardebehoud en -creatie? De Teacher Classes komen voort uit de business design Tracks voor bedrijven, een van de kernactiviteiten van CIRCO. Naast de specifieke workshops kunnen docenten ook aan de hand van de CIRCO methodiek concreet aan de slag met circulariteit in hun lesprogramma met de zogeheten Curriculum Kit.

Circulariteit binnen bestaande infrastructuur

Circulariteit en duurzaamheid zijn natuurlijk niet nieuw op Hogeschool Rotterdam. Er was al een club mensen mee bezig in het onderwijs, vertelt Eveline Bijleveld, themacoördinator Circular Makers Industry. Aanvankelijk had het Instituut voor Engineering and Applied Science (EAS) CIRCO gevraagd voor een lezing voor deze groep. “Toen kregen we het idee dat iedereen dit zou moeten doen”, vertelt ze.

“We wilden het dus breder aanbieden binnen de hogeschool. Daarom zochten we naar mogelijkheden binnen de bestaande infrastructuur, en kwamen we uit bij de HR Academy. Dit is een intern scholingsprogramma, waarin alles wordt aangeboden wat nodig is om docent te kunnen worden. Daar reageerden ze enthousiast, maar ze wilden wel eerst onderzoeken of er animo voor was. Toen we een voorinschrijving organiseerden was de eerste Class binnen no time vol.” In Rotterdam is de Teacher Class een mooie samenwerking tussen directeur Mirjam van den Bosch, Bijleveld zelf en het lectoraat van Marcel den Hollander. Hij is co-auteur van het boek ‘Products That Last’ dat de basis vormt voor het CIRCO trainingsprogramma.

Interne coalitie smeden

Met het organiseren van de Teacher Class had Bijleveld twee doelen voor ogen. “Ten eerste willen we docenten laagdrempelig opleiden op dit vakgebied. Circulariteit is een complex onderwerp, en circulaire opgaven moeten bijna zonder uitzondering multidisciplinair worden aangepakt. CIRCO heeft hiervoor een gestandaardiseerde en bewezen toepasbare methode die helemaal draait om dat multidisciplinaire. Het is ideaal dat onze docenten en onderzoekers in één dag de basis mee kunnen krijgen. Ten tweede vind ik het belangrijk dat we rond het thema circulariteit een ‘interne coalitie gaan smeden’. Dat deelnemers aan elkaar gaan vertellen wat ze aan het doen zijn binnen hun vakgebied. Zodat er samenwerkingen op gang komen en het van daaruit natuurlijk ook bij de studenten terecht komt.”

Daar is CIRCO-Trainer Bas Roelofs het mee eens. “Onze toolkit blijkt ook dit keer weer goed te werken om het complexe onderwerp circulaire economie voor zowel docenten als studenten wat minder abstract en meer behapbaar te maken. Zo dragen we een steentje bij om zoveel mogelijk jonge professionals op te leiden die niet alleen beseffen waarom een Circulaire economie belangrijk is, maar ook weten wat zij er zèlf aan kunnen bijdragen vanuit hun eigen vakgebied.”

Impact maken

Want dat is hoe je uiteindelijk impact kan maken, stelt Bijleveld. Ze is zelf industrieel ontwerper en heeft in het bedrijfsleven gewerkt als duurzaam productontwerper aan cradle 2 cradle producten. “Ik stelde mezelf toen de vraag: hoeveel impact heb ik nu als ik dit voor één bedrijf doe? In het onderwijs kan ik mezelf verdubbelen, door met docenten en studenten te werken. Ik verwacht dat er straks aan het einde van de reeks zo’n 60 docenten getraind zijn. En als zij dit ieder nu meenemen naar gemiddeld zo’n 25 studenten in hun eigen opleiding, dan krijg je pas impact. Uiteindelijk zou ik het mooi vinden als hieruit multidisciplinaire samenwerkingen ontstaan en dat zij met de CIRCO Curriculum Kit aan de slag gaan. Dat is ook het moment dat er studenten bij betrokken worden.”

Toekomstige professionals

Ook op Hogeschool Zuyd zien ze het belang in dat de student kennismaakt met de circulaire economie, vertelt Danielle Twardy–Duisters, senior onderzoeker circulaire economie. Eind oktober organiseerde de hogeschool een Teacher Class. “Daarmee wilden we docenten laten kennismaken met de CIRCO methodiek en hen zich daarna laten verdiepen in de gehele Track, zodat het uiteindelijk in het curriculum kan worden geïntegreerd bij verschillende opleidingen. De toekomstige professional krijgt immers te maken met circulaire vraagstukken, waar de CIRCO methodiek een handvat voor biedt.

Daarom is het goed dat dit in onderwijs aan bod komt.”

Vorig jaar heeft Hogeschool Zuyd ook al een Teacher Class georganiseerd, en daarna een volledige Track met 16 docenten van verschillende opleidingen, om de CIRCO methodiek breed te kunnen inzetten. “Dit jaar was er weer een vraag van nieuwe docenten. Vandaar nu weer een Teacher Class en dan kijken we of er interesse is bij deze docenten om verder te gaan en wellicht gecombineerd met een andere Hogeschool weer een volledige Track aan te bieden.”

Op de Hogeschool Zuyd is de CIRCO methodiek onderdeel van de brede minor Circulaire economie en wordt het door studenten gebruikt in afstudeeropdrachten, vertelt Twardy–Duisters. “Steeds meer bedrijven hebben namelijk circulaire vraagstukken en vragen studenten om de kansen, mogelijke businessmodellen en gevolgen te onderzoeken.”

‘Er is nog werk te doen’

CIRCO-Trainer Bas Roelofs is erg blij dat beide hogescholen zo’n succes hebben met de opleiding. “Het is mooi om te zien hoe enthousiaste docenten binnen diverse hogescholen de CIRCO toolkit oppakken om jaarlijks inmiddels honderden studenten van een breed aantal studierichtingen enthousiast te maken over de kansen die circulaire economie hen biedt. Extra bijzonder vind ik het om deze serie van vier Teacher Classes binnen Hogeschool Rotterdam te doen in samenwerking met onder andere Marcel den Hollander, die als co-auteur toch een belangrijke basis heeft gevormd voor de CIRCO-methodiek.”

Ondanks de mooie resultaten tot zover is er, zolang er überhaupt nog studenten afstuderen in Nederland zonder dit inzicht en deze competenties, nog zat te doen, stelt Roelofs. “Dus roep ik graag alle MBO, HBO en Universitair docenten in Nederland, die vinden dat er op hun opleiding nog te weinig aandacht is voor dit crucial onderwerp, op om hiermee aan de slag te gaan. Hoe eerder en hoe meer hoe beter. We helpen je heel graag op weg.”

Lees ook het verslag dat Hogeschool Rotterdam zelf maakte van de Teacher Class.