Papieren ambities worden waargemaakt tijdens Track Circulaire Intensive Care

Update

Vier ziekenhuizen en acht bedrijven uit de medische sector sloegen de handen ineen om circulaire ambities waar te maken in de BlueCity CIRCO Track: Circulaire Intensive Care. Op woensdag 25 januari 2023 presenteerden zij de resultaten in het Erasmus MC aan elkaar en aan gasten van de Provincie Zuid-Holland en Gemeente Rotterdam. De rode draad: veel draagvlak voor verduurzaming, het snel opstarten van pilots en samenwerkingen over de hele keten.

Circulaire Intensive Care _ CIRCO Track BlueCity

CIRCO Track: Circulaire Intensive Care

Dat een CIRCO Track op het gebied van zorg hard nodig is, blijkt wel uit de cijfers: de Nederlandse zorgsector is in totaal verantwoordelijk voor bijna 7 procent van de nationale uitstoot aan broeikasgassen. Daarmee is deze vergelijkbaar met de uitstoot van de luchtvaart. De belangrijkste oorzaken van deze uitstoot liggen in de productie, het transport en de afvalverbranding.

Grote aanjager voor de CIRCO Track: Circulaire Intensive Care van het Erasmus MC. Het ziekenhuis heeft hoge ambities op het gebied van duurzaamheid en circulariteit. Om inzichtelijk te maken hoe groot het afvalprobleem op de IC’s is, berekende het ziekenhuis in 2021 hoeveel afval één IC-patiënt per dag oplevert. Het antwoord? 7 volle vuilniszakken, gevuld met onder andere 12 meter plastic slangen, 108 handschoenen, 57 kompressen, 24 spuiten, 16 isolatiejassen en 8 onderlegmatjes.

Met deze data beschikbaar, is het niet verbazingwekkend dat het onderwerp circulariteit erg leeft in de medische sector. De mensen op de ziekenhuisvloeren zijn veel bezig met duurzaamheid en de Green Teams schieten als paddenstoelen uit de grond in Nederlandse ziekenhuizen. Ook in de rest van de keten is er veel bewustzijn over dat de lineaire manier van produceren niet houdbaar is. Er was dus veel draagvlak voor deze BlueCity CIRCO Track.

Het is dan ook niet verbazingwekkend dat na het Erasmus MC 3 andere ziekenhuizen en 8 bedrijven in de medische sector zich aansloten bij de Track: Franciscus Gasthuis & Vlietland, Maasstad ziekenhuis, IJsselland ziekenhuis, Wittenburg BV, Fresenius – Kabi, Medtronic Trading NL BV, Sabic Plastics, Renewi Nederland, Dräger Nederland, Medica Europe en King Nederland. Op 7 december gingen ze van start, onder begeleiding van CIRCO-trainers Marien Korthorst en Rick Passenier. Ze werkten de afgelopen maanden drie halve dagen samen om circulaire business cases te ontwerpen.

Circulaire Intensive Care - CIRCO Track pitches

Het opstarten van pilots

Bijzonder was dat de hele keten in deze Track bij elkaar kwam. Van producent van de grondstoffen (Sabic Plastics) tot afvalverwerker (Renewi), van designer en product van medisch materiaal (King Nederland) tot eindgebruiker (de vier ziekenhuizen: ook verenigd in de Klimaattafel van de Gemeente Rotterdam). Zelden zitten deze partijen in één kamer te brainstormen over hoe ze circulaire ambities waar kunnen maken. En dit leverde niet alleen veel energie op, maar ook veel concrete afspraken over samenwerkingen. Want papieren ambities waarmaken, blijkt toch makkelijker als je je ketenpartner tegenover je aan tafel hebt zitten.

Dit kwam ook duidelijk naar voren in de pitches van de 12 deelnemers. Hun resultaten waren concreet. Zo starten er naar aanleiding van deze CIRCO Track direct een aantal pilots. Sabic Plastics, Renewi Nederland en het Maasstad ziekenhuis starten in februari om te monitoren hoeveel schorten, mutsen en sloffen er gebruikt worden op verschillende afdelingen. Later dit jaar startten ze dan gezamenlijk een pilot om deze schone afvalstromen beter en hoogwaardiger te verwerken. Sabic kijkt hierbij ook naar de mogelijkheden van chemische recycling, waarin van afval weer olie gemaakt worden, om de cirkel zo te sluiten. Renewi riep hierbij andere ziekenhuizen ook op om mee te doen: want hoe meer partijen meedoen, hoe economisch voordeliger zulke interventies worden.

Het Erasmus MC kondigde ook een pilot voor 2023 aan, waarin verpakkingsmateriaal  apart ingezameld gaat worden. Dit materiaal is nog schoon als het weggegooid wordt, maar wordt nu gemengd met andere, vuile reststromen. Als het als aparte afvalstroom ingezameld wordt, kan het dus schoon aangeleverd worden bij de vuilverwerker en zo hoogwaardiger verwerkt worden.

 

Nieuwe samenwerkingen

Ook ontstonden er nieuwe samenwerkingen tijdens deze CIRCO Track. Onderzoek in het Erasmus MC heeft laten zien dat er vaak meerdere handschoenen uit een doos komen en dat de huidige dozen niet handig ontworpen zijn. Dit betekent dat er vaak meerdere nieuwe handschoenen linea recta in de prullenbak belanden. Daarom ontwikkelde Medica Europe een doos waar altijd maar één handschoen tegelijk uit komt. Maar… deze doos past niet in de houders die nu standaard gebruikt worden in ziekenhuizen, waardoor het product nog niet massaal afgenomen wordt.

Medica presenteerde hun plan voor samenwerking met de deelnemende Rotterdamse ziekenhuizen, om samen een business case op te zetten zodat deze duurzame variant ook in de praktijk geïmplementeerd kan worden. De afgevaardigde van Medica gaf nog mee aan de hele keten: “Kijk vooral naar wat je zelf kan doen, in plaats van anderen in de keten te wijzen op wat zij moeten doen, voordat jij in actie kan komen.” Zowel de business case als deze uitspraak werd met veel enthousiasme ontvangen door de andere deelnemers.

Circulaire Intensive Care - CIRCO Track operatie handschoen

Obstakels in de wetgeving

Daarnaast bleek wetgeving een groot probleem, waar verschillende oplossingen voor gepitcht werden. Zo presenteerde het IJssellandziekenhuis een concrete case. Medisch materiaal dat op de IC gebruikt wordt, moet wettelijk voorzien zijn van een meertalige handleiding. In de praktijk wordt deze handleiding echter nooit gebruikt en direct weggegooid. Eeuwig zonde van het papier en verpakkingsmateriaal. Daarom gaat het IJssellandziekenhuis een statement innemen naar de politiek, dat deze wet ongewenste bijeffecten heeft en zijn werk dus niet goed doet. De eerste stap is om alle boekjes de komende tijd te verzamelen en deze doos terug te sturen naar de producent

 

BlueCity en CIRCO

BlueCity is de CIRCO Hub van Zuid-Holland en organiseert alle CIRCO Tracks voor de provincie. CIRCO activeert organisaties om concreet aan de slag te gaan met circulair ontwerpen, via de CIRCO methodiek. Een CIRCO Track is een trainingsprogramma, waarin bedrijven in drie workshopdagen aan de slag gaan met circulair ontwerpen. Ze kijken naar hun eigen business en herontwerpen een product of dienst en zetten dit om in een nieuwe business case. Allemaal circulair, uiteraard. CIRCO Tracks fungeren als eerste kennismaking met de circulaire economie en bieden concrete handvatten om de schouders eronder te zetten. Een BlueCity CIRCO Track maakt los wat vast zit en brengt bedrijven in beweging, richting een circulaire toekomst. Elke Track staat in het thema van een andere industrie. Eerder waren er bijvoorbeeld al BlueCity CIRCO Tracks voor de bouw, maritieme sector en kaasbranche. In december 2022 was het tijd voor de medische sector om aan de slag te gaan.

 

Doe mee!

Ben je een instelling in de medische sector die naar aanleiding van deze BlueCity CIRCO Track: Circulaire Intensive Care’s ook wil meedoen en -leren? Neem contact op met Hannah Bruinink, coördinator van BlueCity CIRCO, via h.bruinink@bluecity.nl of 06 38 38 97 66. Zit je met je bedrijf in een andere sector en hebben jullie circulaire ambities, maar nog niet de tools om deze om te zetten naar actie? Informeer bij Hannah Bruinink over de mogelijkheden voor een op maat gemaakte BlueCity CIRCO Track.

 

Tekst: Evelien van der Kooi / BlueCity
Fotografie: Jacqueline Fuijkschot

Topics

Ketensamenwerking Zorg

Discussieer mee

Lees ook