Circulaire woningbouw begint bij begrip tussen bouwers en opdrachtgevers

Update

In de bouwsector speelt de afhankelijkheid tussen opdrachtgevers en producenten een cruciale rol. Een circulair eindproduct kan alleen ontstaan als de twee partijen, de makers en de vragers, met elkaar op zoek gaan naar circulaire oplossingen. Als je samen met ketenpartners kijkt naar circulaire kansen, kun je heel snel concrete stappen maken.

Esther Dekhuijzen _ CIRCO trainer
Esther Dekhuijzen

circulaire woningbouw

In een CIRCO Track komen bedrijven uit één branche samen rond een specifiek thema of met de hele keten. Tijdens 3 ontwerpdagen verspreid over een aantal weken werken zij aan concrete circulaire producten, diensten en businessmodellen. Juist door dit gelijktijdig met andere bedrijven te doen, leert iedereen van elkaar en komen er interessante overkoepelende observaties boven. Maar wat zijn die observaties en branche-brede learnings? In een reeks artikelen deelt CIRCO de komende tijd de lessen van de deelnemers uit verschillende Tracks. Lees en leer mee!


 

“Nadat we in de CIRCO Track ons circulaire glas als businessmodel in de markt konden zetten bleken er veel meer deuren open te gaan dan we verwacht hadden. Er ging een hele circulaire markt voor ons open. Ons advies: CIRCO Track, doen!”
Maarten RoodDirecteur GSF Glasgroep

De uitdaging

Bedrijven in de bouwsector zoeken naar circulaire oplossingen. Daarbij is het de uitdaging om zoveel mogelijk waarde te behouden. Een veelgebruikt model hiervoor is de waardepiramide. Een praktisch hulpmiddel dat wordt ingezet om waardecreatie en -destructie in beeld te brengen.

 

circulaire bouw waardepiramide

bron: Circular Economy – Master Circular Business with the Value Hill

 

Aan de rechterkant staan de verschillende ‘R-strategieën’. Hoe hoger op deze R-ladder, hoe beter de economische en ecologische waarde behouden blijft. Het gaat dan niet alleen om bewustwording van bedrijven, maar juist ook in de (ontwerp)uitvoering van het product en de dienst die ze leveren.

De afgelopen jaren hebben tientallen bedrijven uit de woningbouwsector in CIRCO Tracks handvatten gekregen voor verdere innovatie. Een voorbeeld: begin 2021 hebben elf bedrijven uit de regio Flevoland de CIRCO Track ‘Betaalbare circulaire woningbouw Flevoland ‘ doorlopen. Deze Track werd georganiseerd door Horizon Flevoland. Zij hebben met deze CIRCO Track Flevolandse ketenpartners in de bouw de mogelijkheid geboden om samen circulaire business te ontwikkelen met expliciet aandacht voor de afstemming tussen vraag en aanbod in de regio. De deelnemers vormden een brede vertegenwoordiging van de woningbouw keten: woningcorporaties, bouwbedrijven (traditioneel en prefab houtbouw), installateurs en onderaannemers in glas- en kozijnwerk.

 

“Prefab houtbouw is nog geen circulaire bouw. Er ligt nog een enorme circulaire business kans aan het einde van de eerste levensduur: Van wie zijn tegen die tijd de componenten, wat zijn ze waard, waar worden ze weer ingezet? Hier valt nog veel te winnen.”
Matthijs Hess-SpoelstraRegionale Ontwikkelingsmaatschappij Horizon Flevoland (nu werkzaam voor ROM Oost NL)

De learnings

De deelnemende (prefab)bouwbedrijven zijn allemaal op hun eigen wijze gespecialiseerd in Industrieel, Flexibel en Demontabel (IFD) bouwen. Dit zijn al lang gebruikte termen in de woningbouw die zeker tot efficiëntie en vermindering van materiaalgebruik hebben geleid. Inmiddels wordt IFD bouwen vaak als ‘circulair’ in de markt gezet. Hierin ligt een kans om de producten en diensten van de deelnemers zo hoog mogelijk op de R-ladder te krijgen. Want het remontabel maken van (onderdelen van) gebouwen is een prachtig onderdeel van circulariteit, het werkelijk opnieuw inzetten van de al in omloop zijnde componenten is de volgende stap.

De opdrachtgevers vormen in de zoektocht naar circulaire oplossingen een aparte groep. Zeker in de bouwsector speelt de afhankelijkheid tussen opdrachtgevers en producenten een cruciale rol. Het circulaire eindproduct kan alleen ontstaan als de twee partijen, de makers en de vragers, met elkaar samen op zoek gaan naar circulaire oplossingen. Begrip voor dit samenspel is de basis voor verandering.

Er zijn inmiddels goede leidraden voor circulair inkopen en aanbesteden verkrijgbaar die helpen om intern beleid bij opdrachtgevers meer circulair te maken. In het najaar van 2021 is het CIRCO Track materiaal doorontwikkeld zodat ook opdrachtgevers heel concreet aan de hand van een case uit de praktijk op zoek gaan naar circulaire oplossingen waarbij de bekostiging over de hele levensduur aan bod komt. Zo lopen vraag en aanbod parallel als een rode draad door de Track en ontstaat er een opening voor Co-design met opdrachtgevers én producenten als stakeholders.

“De Track heeft ons een bredere blik over de hele keten opgeleverd, en daarmee meer inzicht en onderbouwing voor de duurzame keuzes die we maken.”
Jan Pieter de Walprojectleider nieuwbouw woningcorporatie Mercatus

Kans

Wil je ook concreet aan de slag? Een CIRCO (keten) Track biedt de kans om:

  • Samen met ketenpartners circulaire (business en ontwerp-) kansen te ontdekken en er een uit te werken tot een plan, dat op korte termijn realiseerbaar is voor je bedrijf of organisatie.
  • De keten bij elkaar te brengen en discussies te voeren rondom concrete casussen.
  • Actuele kennis op te doen en concreet bruikbare tools te gebruiken.
  • Beter onderling begrip te creëren en contacten te stimuleren tussen bedrijven in de keten. Dit maakt je ideeën slimmer én beter uitvoerbaar.
“Onze klanten vroegen wel eens naar circulaire oplossingen maar we hadden geen idee wat wij hierin zouden kunnen betekenen. De CIRCO Track was een verrassende katalysator en heeft ons een heel nieuw circulair product en een nieuwe business-tak opgeleverd.”
Maarten RoodDirecteur GSF Glasgroep

Toegepast in de praktijk

De GSF Glasgroep heeft in de Track een prachtige onwerp- en businesskans gevonden die ze meteen aansluitend in de praktijk doorontwikkeld hebben. Binnen een half jaar hebben ze een nieuwe isolatieglaslijn opgezet waarmee ze eigen geoogst glas uit renovatieprojecten upgraden en terugbrengen in de eigen schadeherstel tak.

Als je samen met ketenpartners kijkt naar circulaire kansen, kun je heel snel concrete stappen maken.
Track Essential

Meer weten of zelf aan de slag? Neem dan contact op met Iris Grobben of Esther Dekhuijzen.

Esther Dekhuijzen _ CIRCO trainer
Esther Dekhuijzen

Na de Design Academy is Esther in de architectuur gestart, waar ze al snel in de rol van architect bij een architectenbureau en later als projectleider bij renovaties aan de slag ging. In 2004 is ze als zelfstandige verder gegaan met haar bedrijf PLUSontwerp. Ze is gespecialiseerd in onderwijshuisvesting, en dan vooral in de renovatie en afbouw. Haar werk draait om waardebehoud van de gebouwen en de inrichting waarbij ze kritische analyse van de vraag van de opdrachtgever niet schuwt. Refuse is regelmatig de meest duurzame oplossing. Na zelf met enthousiasme een Track doorlopen te hebben is Esther sinds 2020 trainer in de bouwsector.

Stel een vraag

Discussieer mee