Ondernemers, ontwerpers en beleidsmakers pakken hun rol in de transitie naar circulaire economie

Er is iets op gang gebracht

Op 23 oktober kwamen ontwerpster Mirjam van Laarhoven (Circular Design topic lead bij Philips Design), beleidsontwikkelaar Jos Mulder (Provincie Overijssel) en Henk Temmink (Leferink) aan het woord. Zij gaven hun eigen perspectieven op de transitie. Wat er al gedaan is, wat de volgende stappen zijn en wat daarbij nodig is. Met deze drie vragen gingen alle aanwezigen vervolgens aan de slag. Zij kwamen al snel tot de conclusie dat er daadwerkelijk iets op gang gebracht is. Zo is er een Uitvoeringsprogramma Circulaire Economie opgesteld en faciliteert en reguleert de directie Duurzame Leefomgeving en Circulaire Economie van het Ministerie van IenW om de doelen van de circulaire economie dichterbij te brengen.

Er is kennisoverdracht op gang gekomen, in de vorm van het delen van good practices. Daarbij is er het Versnellingshuis voor ondernemers en de circulaire economie wordt ook financieel zo goed mogelijk gestimuleerd, met bijvoorbeeld de Milieu-investeringsaftrek (MIA). Ook worden het Plastic Pact, de week van de Circulaire Economie en de Circular Awards genoemd.

Veel deelnemers hebben de trainingen en CIRCO Tracks gevolgd, er zijn heel wat eerste stappen gezet richting circulaire business (waarbij soms ook wordt opgegeven en weer doorgezet), concepten gemaakt, organisaties en ketens verbonden en de CIRCO-methodiek wordt regionaal ingebed. Ook zijn circulaire proposities en businessmodellen (bijvoorbeeld Platform as a Service) ontwikkeld en circulaire producten op de markt gezet. Deelnemers geven aan dat klanten steeds meer vragen stellen over circulaire proposities. Ook internationaal wordt circulaire awareness gecreëerd, volgens de deelnemers.

Tot hier, en nu verder

Tot zover is er al heel wat in gang gezet, maar klaar zijn we zeker niet. Daarin zijn de deelnemers duidelijk. De volgende stappen die ze willen gaan zetten, zijn divers.

Collega’s opleiden en enthousiasmeren, vraag creëren, marketing optimaliseren en uitvinden wat werkt en wat niet als het gaat om businessmodellen en materialenpaspoorten – het zijn nog maar een paar voorbeelden van de plannen die ondernemers hebben. Vooral ook hard doorwerken, pennen verschillende aanwezigen neer.

Er wordt geopperd dat er weliswaar een kopgroep op stoom gekomen is, maar dat nu ook bedrijven uit de middenmoot moeten worden geactiveerd. Samenwerkingen (ook internationaal) optimaliseren en nieuwe verbindingen tot stand brengen is een agendapunt voor verschillende deelnemers aan de sessie. Voor degenen die al stappen hebben gezet, is nu het moment om ook activiteiten hoger op de R-ladder te stimuleren: van recyclen naar verlengen van de levensduur en het slimmer maken en gebruiken van producten. Ook moet er meer kennis gedeeld worden, waarbij de samenwerking tussen onderwijs, onderzoek en de praktijk verstevigd moet worden.

Wat is er nodig?

Er is nogal wat nodig om de volgende stappen te zetten, volgens de deelnemers. En dat moeten de belanghebbenden samen oppakken. Zo is het belangrijk om te zorgen voor meer bewustwording en bekendheid over mogelijkheden op het gebied van circulaire producten, diensten, businessmodellen en financieringsmogelijkheden. Daarvoor zijn onder andere ondernemers nodig die aan andere ondernemers vertellen over hun circulaire reis, verhalen en ervaringen; waar liggen nu de echte kansen?

Qua regelgeving moet het aantrekkelijker gemaakt worden om bijvoorbeeld refurbished producten aan te bieden. Ook is er behoefte aan designers die met secundaire grondstoffen aan de slag willen en die willen meedenken over mogelijkheden om met nieuwe producten en proposities te komen in verschillende sectoren.

De circulaire ambities van sectoren moet duidelijk kenbaar gemaakt worden, zodat er beter kan worden samengewerkt aan een circulair doel. En ondernemers zoeken niet in de laatste plaats opdrachtgevers die het lef hebben om om circulair aanbod te vragen. Dat kan goed een overheidsinstantie zijn. Een idee dat ten slotte wordt geopperd is om beleidsmakers part-time in een innovatie-omgeving laten werken en andersom.

Afspraken maken

Ontwerpers, ondernemers en beleidsmakers bleken elkaar goed te vinden en soms waren oplossingen simpeler dan gedacht: “Je kunt altijd een afspraak met me maken om de knelpunten te bespreken en dan kunnen we samen op zoek naar een oplossing. En als we die oplossing vervolgens weer delen met de rest van de betrokkenen zijn we weer een stapje dichterbij onze gezamenlijke circulaire ambities.”