Circulariteit en elektrolysers
Elektrolysers zijn voor een groot deel nog niet ontworpen met circulariteit als uitgangspunt. Dit maakt het lastig om ze efficiënt te onderhouden, te hergebruiken of te recyclen. Maar dat betekent juist dat er enorm veel te winnen valt voor bedrijven die nu al nadenken over circulaire uitdagingen en mogelijke oplossingen.
Circulaire kansen
Tijdens de Keten-Track hebben deelnemers een aantal belangrijke circulaire kansen geïdentificeerd:
- Elektrolysers bevatten veel specifieke, vaak schaarse materialen. Deze materialen zijn lastig te hergebruiken en zorgen voor risico’s in de toeleveringsketen, zoals prijsfluctuaties en leveringsproblemen.
- Er ontbreekt standaardisatie, wat hergebruik en reparatie bemoeilijkt. Door een gebrek aan kennis worden veel systemen overgedimensioneerd. Dat leidt wederom tot onnodig materiaalgebruik.
- Elektrolysers slijten relatief snel, vooral bij wisselende belasting. De snelle technologische ontwikkelingen zorgen ervoor dat installaties sneller verouderen, waardoor hergebruik en recycling extra lastig worden.
CIRCO Keten-Track: samen aan de slag met circulaire oplossingen
Bedrijven die nú werk maken van circulariteit zijn straks beter voorbereid op de toekomst. Maar circulair ontwerpen is vaak complex en vraagt om samenwerking in de hele keten. Met de CIRCO Keten-Tracks brengen we verschillende partijen bij elkaar om ideeën uit te wisselen en samen oplossingen te bedenken. We verbinden losse schakels, sparren over kansen en werken onder begeleiding van een ervaren trainer aan concrete verbeteringen.
De wisselwerking tussen Keten-Tracks en Routekaarten
Waarom Keten-Tracks? Binnen de maakindustrie zijn zogenoemde prioritaire productgroepen (PPG’s) aangewezen die bijdragen aan het versterken van leveringszekerheid, strategische autonomie en het verdienvermogen van de Nederlandse industrie. Deze productgroepen zijn essentieel voor een duurzame en toekomstbestendige economie. Elektrolysers zijn daar één van.
CIRCO Keten-Tracks binnen deze PPG’s leveren waardevolle praktijkinzichten, ideeën en oplossingsrichtingen op. Deze vormen directe input voor het opstellen van Routekaarten: strategische instrumenten die richting geven aan de transformatie van sectoren naar een circulaire economie. Routekaarten creëren overzicht, brengen partijen bij elkaar, maken gezamenlijke keuzes mogelijk en stimuleren concrete samenwerking en projecten.
De wisselwerking tussen Keten-Tracks en Routekaarten is essentieel: waar Tracks de praktijk voeden met concrete inzichten, bieden Routekaarten het gezamenlijke perspectief en de structuur die nodig zijn om die inzichten sectorbreed op te schalen. Zo versterken beide aanpakken elkaar en dragen ze bij aan circulaire ketens in de maakindustrie.
Aanpak en circulaire doelen
Een belangrijk hulpmiddel tijdens een Keten-Track is het Framework Circulair Design (FCD). Dit visuele overzicht ondersteunt deelnemers bij het ordenen van hun belangrijkste inzichten en het structureren van ideeën en oplossingen.
Daarmee hebben zij verschillende circulaire doelen voor de elektrolysersector vastgesteld, zoals het verminderen van de afhankelijkheid van kritieke materialen, het verlagen van investerings- en operationele kosten, en het beperken van risico’s. Ook het verhogen van de efficiëntie en het tegengaan van slijtage en veroudering stonden daarbij centraal.
Circulaire oplossingsrichtingen voor elektrolysers
Om de circulaire doelen te behalen, kwamen de volgende vijf oplossingsrichtingen naar voren:
- Ontwerpinterventies hoogwaardige recycling. Door slim te ontwerpen kan het materiaalgebruik, en daarmee ook de kosten, worden verlaagd. Denk aan het vermijden of verminderen van het gebruik van schaarse of schadelijke stoffen zoals PFAS en iridium. Door in het ontwerp ook al rekening te houden met recycling, kunnen waardevolle materialen zoals nikkel, iridium, RVS en PSU hoogwaardig worden teruggewonnen.
- Hergebruik en nieuwe business modellen. Een groot deel van de waarde gaat nu verloren doordat de economische levensduur vaak korter is dan de technische levensduur. Er liggen dan ook kansen in het hergebruik van componenten zoals frames, eindplaten, trekstangen en bipolaire platen. Dit vraagt om nieuwe verdienmodellen. Denk aan product- of zelfs materiaalgebruik als dienst, of aan take-back businessmodellen die gericht zijn op het langer inzetten van onderdelen en producten.
- Samenwerking binnen de keten. Een hechtere samenwerking tussen eindgebruikers, leveranciers en EPC’ers (Engineering, Procurement & Construction) is cruciaal. Dit kan leiden tot lagere kosten, efficiëntere ontwikkeling en betere afstemming in het ontwerp- en productieproces.
- Standaardisatie en gedeelde data. Om hergebruik en recycling op te schalen, zijn eenduidige standaarden nodig. Meer samenwerking op brancheniveau en het delen van data zijn essentieel, bijvoorbeeld via performance monitoring of een productpaspoort. Dit maakt onder meer voorspellend onderhoud en betere prestaties mogelijk.
- Focus op Total Cost of Ownership. Tot slot pleitten deelnemers voor een bredere blik: van risicobeheersing per onderdeel naar het optimaliseren van de totale eigendomskosten (TCO) over de hele keten. Dat vraagt om systeemdenken en een langetermijnvisie op waardecreatie.
Met de uitwerking gaan de ketenpartners nu zelfstandig verder aan de slag.
Ook meedoen aan een Keten-Track?
Werk jij in de elektrolysersector en wil je weten hoe het staat met de routekaart voor jouw productgroep? Lees hier meer. Werk je in een andere sector en wil je meedoen aan een CIRCO Keten-Track? Check dan onze agenda. Na de zomer staan er weer een aantal Tracks gepland, onder andere voor de bouwsector.
Discussieer mee