Waarom omvormers?
Omvormers zijn cruciale schakels in een zonne-energiesysteem. En hoewel ze technisch goed te reviseren zijn – iets wat op kleine schaal al jaren gebeurt – belanden ze nu vaak bij het afval. Dat is zonde, want ze bevatten waardevolle grondstoffen en kunnen met een slimme aanpak prima een tweede leven krijgen. Volgens de inschattingen zijn er in Nederland zo’n 2,8 miljoen omvormers, waarvan naar schatting zo’n 20% geschikt is voor revisie. Meer dan een half miljoen apparaten dus.
Dat bespaart niet alleen CO₂ (tot wel 80% t.o.v. nieuw), maar voorkomt ook dat omvormers onnodig bijdragen aan wat straks misschien wel het grootste e-waste probleem van Nederland wordt: de afgedankte PV-systemen. Alleen al aan zonnepanelen komen er de komende jaren grofweg 30 miljoen stuks retour.
Één systeem, geen eilandjes
In de CIRCO Keten-Track kwam de hele keten aan tafel: waarom installateurs, adviseurs, afvalverwerkers en gemeenten. Dat was belangrijk, want alleen door samenwerking kan een circulair systeem ontstaan.
Deelnemers aan deze Keten-Track waren:
- HRPP – Gebruiktepanalen.nl
- TVH
- A&M Recycling
- Mirec & HKS
- Libra (Rensa groep) & Inexeon
- Ecorus
- Norm
- Gemeente Amsterdam
- AMS Institute
“In een Keten-Track kijk je voorbij je eigen stukje van de taart. Door samen te werken maken we de taart zelfs groter, en hou je er de facto meer over dan wanneer je elkaar gaat beconcurreren.” aldus CIRCO trainer Bas Hillerström. Iedereen heeft informatie en (praktijk)ervaring vanuit zijn eigen plek in de keten, en door te delen wordt je er samen beter van.
Een paar belangrijke inzichten uit de track
- Voorsorteren – zo hoog mogelijk op de R-ladder – is cruciaal. Afvalverwerkers moeten weten welke omvormers geschikt zijn voor revisie. Dit moet bekend zijn voordat ze echt in de afvalstroom belanden.
- Garantie & certificering. Een gereviseerde omvormer moet opnieuw de markt op kunnen, met kwaliteitsgaranties en transparantie over prestaties.
- Vraag & aanbod op elkaar afstemmen. Niet alles hoeft gereviseerd – alleen de producten die ook echt verkoopbaar zijn. Daar is goede communicatie in de keten voor nodig. Welke type omvormers willen partijen graag hebben? Welke kansen zijn er voor restpartijen die nu opgeslagen of zelfs vernietigd worden?
- Mindset-shift bij installateurs. Refurbished is niet per definitie ‘minder’. Het is vaak goedkoper, duurzamer én past in de toenemende vraag naar circulaire bouw.
Pilots in de maak
De plannen gaan nu van het papier de praktijk in. Tijdens de afgelopen sessies is gewerkt aan een aantal pilots, die de komende weken verder vorm krijgen. De pilots richten zich onder andere op: inzameling & sortering, herverkoop via bestaande refurbished markten, het in kaart brengen van de maatschappelijke waarde van hergebruik (sociaal, economisch en duurzaamheid), het ontwikkelen van nieuw aanbod met refurbished systemen en de ontwikkeling van een compleet gereviseerd PV-systeem.
Allemaal met als doel: binnen drie jaar een werkend systeem opzetten voor hergebruik van omvormers, klaar om op te schalen naar landelijke implementatie. En misschien zelfs door te vertalen naar buurlanden.
Niels van Olffen (CIRCO trainer): “We hebben de eerste stappen gezet en zijn nu samen in een fase waarin nog veel onbekend is. Al doende leert men: door informatie en ervaringen te delen, en in een aantal pilots aan de slag te gaan, kunnen we als keten in korte tijd veel leren.”
Ketendoorbraakproject Solar re-use system
De resultaten van deze track sluiten perfect aan bij het landelijke ketendoorbraakproject circulaire Solar re-use system, gefinancierd door RVO. In die beweging werken bedrijven, overheden en kennisinstellingen aan de opschaling van hergebruik en hoogwaardige recycling van PV-systemen. Panelen, frames én omvormers.
De urgentie is helder: zonder systeem voor terugname, hergebruik en recycling wordt zonne-energie onbedoeld een afvalprobleem. Binnen 10 jaar worden de PV-systemen dé grootste e-waste stroom in Nederland. Maar met de inzet van deze koplopers en de concrete pilots die nu starten, ligt een circulaire toekomst binnen handbereik.
De Keten-Track PV-omvormers is georganiseerd door CIRCO Hub Noord Holland en Impact Hub Amsterdam.
Discussieer mee